Kiedy zaczynałam szukać informacji o Druskiennikach, dość szybko trafiłam na stronę parku Grūtas. W jednym miejscu zostały zebrane rzeźby radzieckie, demontowane na całej Litwie w latach 1989-1992. Szczęśliwie nie zostały one zniszczone, tylko zgromadzone w tym wyjątkowym miejscu. Może nie trzeba od razu przybijać piątki z Feliksem D., ale można obejrzeć kawał historii i na chwilę trochę przenieść się w czasie, bo całość jest pomyślana dość jednolicie. Jednolicie sowiecko.
Jak do tego doszło.
Park Grūtas jest inicjatywą powołaną w 2001r. Pomysłodawcą i właścicielem muzeum jest przedsiębiorca Viliumas Malinauskas. W 1998r. wystąpił on do władz z prośbą o przekazanie rzeźb i pamiątek historycznych, które nie zostały zniszczone, w celu zorganizowania muzeum. Za swą realizację otrzymał nagrodę Ig Nobla (Antynobla), za pracę, której „nie można oraz nie trzeba powtarzać czy powielać”.
Powstanie skansenu podzieliło zarówno parlament litewski, jak i społeczeństwo. Nie brakowało głosów obnażających bezzasadność takiego przedsięwzięcia, by nie utrwalać pamięci o Litewskiej SRR. Pomysł poparła ówczesna premier Litwy, Kazimiera Prunskiene. Wyraziła ona opinię, iż „muzeum jest najlepszym świadectwem historii sowietyzacji Litwy, pozwalającym również na poznanie ciemięzców narodu po to, by dramat przeszłości się nie powtórzył”.
Muzeum znajduje się w wydzielonym fragmencie Parku Narodowego Dzūkija. Otaczają go mokradła i bagna mogące przywoływać na myśl syberyjską tajgę. Wrażenie to umacniają atrybuty łagrów – druty kolczaste, bydlęcy wagon, strażnice więzienne z głośnikami.
Wystawa rzeźb.
Ustawione w dwóch alejkach – pętelkach, dwa kilometry ma się w nogach, pomniki oddychają, każdy z wielkich ma swoje podwórko, czasem ustawieni są w konfiguracjach osobowych. Wszystkie postacie przewijają się przez karty historii i książki „Stalin. Dwór czerwonego cara”. Myśli (przynajmniej w maju) zagłuszają rechot żab i śpiew ptaków.
Najczęściej prezentowani to:
- przywódcy ZSRR (Leninas i Stalinas)
- litewscy działacze komunistyczni (Mickevičius-Kapsukas)
- litewscy komunistyczni partyzanci (Melnikaitė)
- ideolodzy socjalistyczni (Marksas i Engelsas)
Przewijają się tu również inne elementy sztuki, bardzo charakterystyczne: mozaiki czy obeliski.
Galeria obrazów.
Realizm socjalistyczny króluje na ścianach, ukazując zarówno przywódców, jak i życie codzienne. Po za obrazami są tu również inne elementy sztuki propagandowej – plakaty, grafiki, bibeloty.
Muzeum jest pewnego rodzaju próbą pokazania sowieckiej historii w negatywnym świetle (jak można przeczytać w folderach). Brakuje jednak ogólnych plansz. Człowiek nie znający historii narodów byłego ZSRR nie odnajdzie się w wąskich alejkach. Spotkałam zupełnie zielonego Irlandczyka (w sile wieku, nie żadnego młodziana), który zadawał mi bardzo elementarne pytania dotyczące historii (na przykład – o co chodzi z wagonem do przewożenia bydła).
Atrakcje dla dzieci.
Fenomenalnym pomysłem okazał się być plac zabaw, stylem również z minionej epoki. Kolorowe metalowe karuzele, łódki – huśtawki, wszystko na gołej ziemi i trawnikach. Bez nowoczesnych zabezpieczeń, asekuracji i usprawnień, by dzieci przypadkiem nie zdarły kolan. Sania zobaczył, zakochał się, nie chciał zejść. Muzeum musieliśmy zwiedzać podzieleni na grupy.
Jest też mini ogród zoologiczny. Bez szału, dobrze mają chyba tylko lamy, na dużym wybiegu, ptactwo i „drobizna” w maleńkich klatkach, trochę zaśmierdziałych przypomina to schronisko dla psów, a nie ekspozycję edukacyjną.
Zobacz też: Druskienniki – atrakcje dla dzieci
Kawiarnia.
Spodziewałam się, że dostane kawę plujkę w szklance z koszyczkiem. Niestety musiałam zadowolić się wszechobecną na Litwie lavazzą. W karcie jest szeroki wybór dań, jest też dział „kuchnia z sierpem i młotem”, ale tam widnieje śledź z cebulą i parówki z musztardą, ja bym zaproponowała chociażby sałatkę oliviera.
Dojazd.
Park Grūtas położony jest 10 km od Druskiennik w kierunku południowo-wschodnim.
Dojeżdżają tu autobusy z centrum kurortu oznaczone numerem 2, z kursem C.
Dojazd samochodowy jest dobrze oznakowany. Podążając drogą a4 należy kierować się za brązowymi tablicami „Grūtas Park”. Przed skansenem znajduje się duży, bezpłatny parking.
Park Grūtas – godziny otwarcia.
codziennie
w okresie zimowym: 9:00 – 17:00
w sezonie: 9:00 – 22:00
Ceny biletów.
Bilet normalny: 6,- € (dla dorosłych)
Bilet ulgowy: 3,- € (dzieci i młodzież do lat 16)
Audio przewodnik: 13,3 €
Dzieci do lat 6: wstęp wolny
Adres.
Park Grūtas
Grūtas
66441 Druskieniki
Tel. 370 313 55511
Tel. kom. 8-68242320
Fax. 8-31347451
e-mail: info@grutoparkas.lt
www.grutoparkas.lt
Artykuł początkowo ukazał się na blogu Podróżująca Rodzina
Magdalena Dziadosz, mama Saszy i Idy. W teorii archeolożka śródziemnomorska i muzealniczka, skrzętnie wykorzystująca wiedzę zdobytą na studiach w swojej pisarskiej pasji. W praktyce właścicielka firmy zajmującej się komunikacją i PR-em. Dużo pisze na różne tematy. Uwielbia podróże, najbardziej te blisko natury: długodystansowe spacery oraz wycieczki górskie. Ale doceni też wieczór na szpilkach w wiedeńskiej operze.