Uzdrowiska w Polsce nieopodal Warszawy

Na przełomie XIX i XX wieku modnie było udać się na kurację do uzdrowiska. Robili to wszyscy – artyści, politycy i zwykli śmiertelnicy. Gęsta sieć malutkich miasteczek ukrytych w lasach, z obszernym parkiem zdrojowym, często dobrą wodą głębinową lub solanką charakteryzowały się dogodnym mikroklimatem, w którym kuracjusze dochodzili do zdrowia. Uzdrowiska środkowej Polski powracają dziś do łask, po paru dziesięcioleciach zapomnienia. Ludzie na nowo szukają spokoju blisko natury, czystego powietrza i profesjonalnej opieki medycznej.

W artykule:

• uzdrowiska w Polsce środkowej
• uzdrowisko Nałęczów
• uzdrowisko Busk-Zdrój

Zobacz też: Lubelskie: atrakcje zachodniej części województwa

Co to jest uzdrowisko?

Uzdrowiskiem nazywa się miejscowość, dysponującą naturalnymi czynnikami leczniczymi, takimi jak wody mineralne, sprzyjający zdrowiu klimat oraz występowanie walorów przyrodniczych. Klimatoterapię powszechnie stosowano już (co najmniej) w starożytności. Stosowano wodę, minerały, olejki, balsamy i zmianę klimatu. Pierwszym uzdrowiskiem na ziemiach polskich były śląskie Cieplice. Popularnym kurortem były Druskienniki, dziś na terenie Litwy, gdzie leczył się między innymi Piłsudski, jego lekarka i ukochana, dr Eugenia Lewicka uważała, iż spacery, zażywanie kąpieli słonecznych i aktywność na świeżym powietrzu są kluczowe w dochodzeniu do zdrowia.

Po II wojnie światowej uzdrowiska zostały upaństwowione i włączono je w system opieki zdrowotnej, co nie było złotym okresem dla kurortów. Dziś uzdrowiska powracają do łask, baza noclegowa jest modernizowana, zabiegi przyciągają nie tylko schorowanych emerytów, ale również tych zapracowanych młodzieniaszków chcących złagodzić skołatane nerwy. Albo rodziny z dzieciakami poszukujące zdrowego powietrza (dla dzieci) i dobrego masażu (dla matki i ojca). Do kurortu można przyjechać na dwutygodniowy “pobyt”, ale można też wpaść na miły weekend.

Uzdrowisko Nałęczów.

Prawdopodobnie gdyby ktoś poprosił o wymienienie jednego uzdrowiska w Polsce 90% naszych rodaków krzyknęłoby bez namysłu “NAŁĘCZÓW”. Wszyscy piją Nałęczowiankę i marzą, by zaszywać się z książką w tutejszej Palmiarni. A jak to się zaczęło? Nałęczów położony wśród pagórków Wyżyny Lubelskiej i malowniczych lessowych wąwozów ma klimat łagodny, umiarkowanie wilgotny. Tutejsze sanatoria specjalizują się w tematach kardiologicznych i nadciśnieniowych. W drugiej połowie XVIII w. rodzina Małachowskich wybudowała pałac i zorganizowała park, dziś zdrojowy. Źródła o leczniczych właściwościach odkrył Antoni Małachowski pod koniec stulecia.

Do rozwoju uzdrowiska przyczynili się trzej lekarzy Sybiracy – Konrad Chmielewski, Wacław Lasocki oraz Fortunat Nowicki. Nałęczów był popularny wśród sławnych, najbardziej zapisali się w kartach historii Stefan Żeromski i Bolesław Prus, którzy mają tu swoje muzea. Zniszczenia II wojny światowej zostały zatarte w latach 50. XX w. z nowoczesnym polotem. Dlatego spacerując po Nałęczowie natkniemy się zarówno na stare, klimatyczne wille, jak i formy bardziej geometryczne. Park zdrojowy trochę przenosi w czasie. Latem często można usłyszeć muzykę na żywo.

Okolice Nałęczowa zachęcają do turystyki aktywnej, zarówno pieszej, jak i rowerowej. Pobliska Wąwolnica z zabytkami sakralnymi, klimatyczny Kazimierz Dolny, zespół pałacowo-parkowy w Puławach, duży Lublin (z wyjątkowym Muzeum Wsi Lubelskiej) czy mniej znany Wojciechów, to tylko niektóre z możliwości ruszenia w teren. Płaskowyż Nałęczowski poprzecinany jest dolinami rzecznymi i wąwozami, przez które poprowadzone są dobrze oznakowane szlaki turystyczne.

Gdzie można wypożyczyć rower w Nałęczowie?
Szpital Kardiologiczny al. Górskiego 5, tel. (81) 501 43 56 wew. 200
Villa Aurelia, al. Lipowa 1, tel. 508 250 242
Wypożyczalnia rowerów ul. Głowackiego 12 tel. 515 121 201 (czynna od 8 do 15)

Zakład Leczniczy Uzdrowisko Nałęczów.

Najbardziej znanym obiektem sanatoryjnym w Nałęczowie jest Zakład Leczniczy Uzdrowisko Nałęczów, teraz znany jako SPA Nałęczów. Budynki skupione są wokół Parku Zdrojowego. Przyjeżdża się tu zarówno na dłuższe pobyty, jak i doraźny odpoczynek. Zdrowy relaks zapewnia ponad sto zabiegów z zakresu kinezyterapii, fizykoterapii, hydroterapii i diagnostyki. Do dyspozycji gości jest kompleks basenowy Aquatonic, strefa SPA, salony kosmetyczny oraz fryzjer.

SPA Nałęczów ma dwustuletnią tradycję bycia rządowym obiektem, od ponad 10 lat jest w prywatnych rękach, dzięki czemu wszystko jest bardzo schludnie wyremontowane i nowoczesne. Termy Pałacowe, Pałac Małachowskich, Pawilon Angielski, Sanatorium Książę Józef, Sanatorium Fortunat to historyczne budynki, w których można poczuć się jak kuracjusz z początku XX wieku.

Uzdrowisko Busko-Zdrój.

Kurort położony jest wśród na pięknym Ponidziu z dala od przemysłowych kominów (najbliższe są w Kielcach, a odkąd przebudowano komin elektrowni w Połańcu okolicy szkodzą tylko mieszkańcy). Pierwszą ważną datą dla uzdrowiska jest rok 1252, w którym król Bolesław Wstydliwy zezwolił rezydującym tu norbertankom na eksploatację solanki. Okolica była ważną, krzyżowały się tu szlaki handlowe ze wszystkich stron, miasto rozwijało się i bogaciło, gorszy czas nadszedł w czasie XVII wiecznych przepychanek politycznych. W 1808 r. Winterfeld, magister medycyny z pobliskiego Pińczowa, dał Busku-Zdrojowi nowe życie. Dokonał analizy wód, które wypadły pozytywnie. Miasto po 600 latach z rąk klasztornych przeszło pod oko rządu.

Parę lat później Busko-Zdrój strawił okrutny pożar. Projekt odbudowy zlecono znanemu i lubianemu mistrzowi w swoim fachu, Marconimu. Dziś upamiętnia go sanatorium na głównej osi Parku Zdrojowego. Busko-Zdrój w 1836 r. oficjalnie stało się uzdrowiskiem. W dwudziestoleciu międzywojennym przybyło wiele pięknych willi, w czasach powojennych parę pełnych uznania brutalistycznych, aczkolwiek udanych w linii budowli. Dziś w każdy z obiektów wchodzi luksusowe, nowe życie, dzięki czemu można spędzić tu bardzo udany urlop, a niekoniecznie przymusową rekonwalescencję.

Zabytki Buska-Zdroju to rozległy park zdrojowy, wokół którego skupione są obiekty uzdrowiskowe. Sanatoria, szpitale i wille w subtelny sposób nadające wyjątkowy charakter okolicy. Drewniany kościół św. Leonarda przy ul. Młyńskiej to cichy świadek historii, przy nim gromadziły się pierwsze zabudowania w XII w. W willi Polonia (Mickiewicza 7) mieści się Muzeum Ziemi Buskiej z kompleksową ekspozycją dotyczącą najbliższych okolic. Dla lubiących hardcore polecamy ogląd budynku synagogi, w którym obecnie mieści się sklep RTV AGD oraz słynny przydomowy sklepik na “ż”. (Piona z Inowłodzem).

Okolica Buska-Zdroju to wymarzone miejsce na rowerowe eskapady, również z dziećmi w przyczepce. Odległości nie są duże, warto zajrzeć do rezerwatów przyrody (Owczary, Zimne Wody), czy zabytków architektury (klasztor w Pińczowie). W odległości 20 km znajduje się kolejne uzdrowisko – Solec-Zdrój. Ponidzie to lekko pofalowany teren, podjazdy nie będą strome, jednak częste.

Gdzie wypożyczyć rower w Busku-Zdroju?
Uzdrowisko Busko-Zdrój, ul. Rzewuskiego 1 tel. 41 370 32 81
Zamek Dersława ul. Mickiewicza 18 tel. 41 378 85 47
Sanatorium Włókniarz, ul. Rokosza 1 tel. 41 378 84 94

Hotel Słoneczny Zdrój Medical SPA&Wellness.

Uzdrowiska środkowej Polski to bardzo dobra oferta zabiegów sanatoryjnych, regeneracyjnych i rehabilitacyjnych. Hotel Słoneczny Zdrój (będzie nam miło, jeśli zarezerwujesz klikając w ten link, zostaniesz przekierowany na stronę booking.com, nam wpadnie mały grosz, dla Ciebie nie będzie różnicy w cenie) znajdujący się na obrzeżach Buska-Zdroju, specjalizuje się w schorzeniach ortopedyczno-urazowych, reumatycznych, kręgosłupie, chorobach układu nerwowego, problemach skórnych, oraz szeroko pojętej profilaktyce. Działają tu najlepsi rehabilitanci pozyskani z lokalnego rynku – doświadczeni fizjoterapeuci i masażyści. W specjalistycznych wannach wykąpać się można w słynnej wodzie siarczkowej.

Wszystko jest zorganizowane w nowoczesnym, luksusowym kompleksie, w którym nie ma powiewu epoki słusznie minionej. W na prawdę rewelacyjny sposób jest tu odczarowane słowo “sanatorium”. Po za ofertą stricte uzdrowiskową w Słonecznym Zdroju można oddać się w ręce kosmetyczek i wizażystek. Wodne strefa robi olbrzymie wrażenie, najbardziej panoramiczne okna dające przestrzenny oddech.

Uzdrowisko Chlewiska i Manor House SPA.

Ta wyjątkowa miejscowość jako jedyna w tym zestawieniu nie jest uzdrowiskiem, jednak został tu zorganizowany obiekt, którego nie może zabraknąć przy okazji omawiania najwyższych sfer SPA&wellness. Chlewiska to pozornie nieciekawa wieś położona między Radomiem, a Kielcami. Słynie jednak z średniowiecznego zamku, na ruinach którego został wybudowany klasycystyczny pałac Odworążów otoczony wielohektarowym parkiem.

Dziś znajduje się tu kompleks hotelowy Manor House SPA. Holistyczne dobro dla ciała, ducha i żołądka. Atutem jest autorski program Akademii Holistycznej Alchemia Zdrowia – której unikatowe terapie odmładzające i regenerujące odwołują się do znanych już od starożytności sposobów leczenia. Mnie najbardziej zainteresowała terapia biowitalna. Sesje terapeutyczne odbywają się na kamiennych matach, z harmonizującą muzyką czakry w tle lub podczas koncertu na gongi i misy tybetańskie. Harmonia ducha, ciała i umysłu.

Manor House SPA to oaza dla dorosłych, ale nie w sensie “dorosłych”, tylko po prostu to miejsce głębokiego relaksu, gdzie nie zawsze pasują maluchy. Doskonale to rozumiem, bo wiem co potrafi zrobić czterolatek. I wiem też, że jak będziemy mieć pierwszy weekend bez dzieci, to wybierzemy się właśnie tu. Dzieci poniżej 12 roku życia są mile widziane w święta Bożego Narodzenia i podczas Wielkanocy. Można tu oczywiście jednak przyjeżdżać z pociechami na spacer po parku, czy do restauracji. A zjeść tu warto. Są trzy karty – tradycyjna, wegańska i zgodna z grupą krwi.

Artykuł początkowo ukazał się na blogu Podróżująca Rodzina. Post “Uzdrowiska środkowej Polski” powstał w ramach współpracy z Polską Organizacją Turystyczną.